طرح مجموعه مسكونی فشم

طرح مجموعه مسكونی فشم، متشکل از 8 ویلای اقامتی در اراضی پایكوهی كوهساران البرز در منطقه فشم شكل گرفته است. این پروژه توسط شرکت مهندسان مشاور طرح و آمایش، با مدیریت ابوالفتح سپانلو و با طراحیِ نگار قره و مزدک سپانلو اجرا شده است. محیط طبیعی طرح علاوه بر شیب عمومی زمین دارای درختان كهنسال و زیبای گردو و سپیدار است.

 

 بر چنین بستر رنگینی برنامه‌ی طرح برای ساخت هشت واحد مسكونی (در ابتدا برنامه شامل پنج واحد مسكونی بود كه در جریان اجرای طرح، مساحت زمین مجموعه افزایش یافت و تعداد واحد مسكونی آن نیز به هشت رسید) مجادله‌ای جدی بین محیط طبیعی و محیط انسان‌ساخت را شكل داده است.

جدالی نه برای پیروزی كه برای رهایی. برای رهایی از تسلط نیرویی بر نیروی دیگر. مجادله‌ای رهایی بخش میان طبیعت و انسان ، با رعایت بیشترین حق و احترام برای دیگری كه به آزادی هر دو از سلطه‌ی دیگری انجامیده است. اینگونه است كه درختان كهنسال گردو و سپیداران زیبا با حجم‌های معماری شاخه‌زده بر ستونها تركیبی یگانه ساخته‌اند. هر جا درختی بوده است معماری خود را كنار كشیده و هر جاشیبی بوده است معماری بر پایه ایستاده تا شیب بگذرد.

هرجا صخره‌ای بوده معماری بر آن نشسته به نظاره‌ی دیگری تا بگوید حضور یكی به معنای نفی دیگری می‌تواند نباشد. مجموعه مسكونی فشم از واحدهای گسسته و پیوسته‌ای شكل گرفته است كه بر نشستگاه‌های گونه‌گون محیط طبیعی و در ترازهای تغییر یابنده‌ی آن تجلی متفاوت معمارانه یافته‌اند. تركیبی بدیع از دست‌ساخته و طبیعت كه در هر پیچش و چرخش، سیمایی تازه از لایه‌های درهم‌تنیده فضا به تماشا می‌گذارد و برای رسیدن باید طی طریق كرد. گذری پیوسته از بیرون به درون از فرود به فراز و از این به آن، با گذار از جهانی انباشته از تجربه‌های گوناگون دیداری و سرشار از جزئیات مینیاتوری پرداخت فضا كه به تمامی چشم‌اندازی برای " دیدن" و " پیوندیافتن" ساخته است. معماری، وصل و فصل انسان با طبیعت را شكل داده است. رنگ و بافت و تركیب مشابه نماها، سقف‌های رها در فضا، عناصر معماری مشابه (سایه‌بانهای پنجره‌ها، كف‌پنجره‌ها و …) گونه‌گونی را یگانه ساخته است. تركیب‌بندی ، سلسله‌مراتب، توازن و تعادل تركیبی، آرایش متكی به عوارض طبیعی، تداوم حضور بیرون در درون، جریان جاری فضا در ابهام ناشی از رنگ سفید به تشدید ارزش‌های محیط انجامیده است.

مجموعه مسكونی فشم در پنج بلوك و هشت واحد مسكونی ساخته شده است. بلوك اول شامل دو واحد و سه بلوك بعدی هر یك از یك واحد مسكونی شكل یافته‌اند و بلوك پنجم شامل سه واحد مسكونی است. هر واحد مسكونی، خانه‌ای جداگانه است كه ورودی آن از حیاط خانه است. حیاط پاره‌ای جداشده و مشخص یافته از فضای پیرامون است. دسترسی به حیاط‌ها را مجموعه‌ای از پله‌ها با طرح‌های گوناگون ممكن می‌سازد.

 پله‌هایی با تداعی حركت طبیعی در سربالایی و تغییر شكلی دورانی در تاج حركت و پله‌هایی هم‌چون آیینه در برابر طبیعت با بازتاب‌های زیبایی آن. در هم رفتگی واقعیت و مجاز. تركیب مكعبی حجم‌های معماری با كنده‌كاری‌‌های بسیار در آن تداعی كننده عبور فضا و طبیعت از میان جرم است. چنین است كه توده و فضا در هم می‌آمیزند و هر لحظه‌ای از معماری همین است و هم آن. نیروهای ثقلی جرم با احتیاط بر زمین فرو می‌آیند و یا بطور كامل بر آن می‌نشینند تا به نظر رسد كه انگار معماری از زمین بر آمده است.

پروژه مجموعه ی مسکونی فشم در سال 2008 موفق به دریافت جایزه از مسابقه بین المللی معماری مرکز هنرهای زیبای شیکاگو گردید.