خوشبخت ترین معماران جهان

 پریتزکر جایزه‌ای است که هرساله به پاس دستاوردهای یک عمر تلاش در حوزه معماری  از سوی بنیاد هایت به یک معمار زنده اعطا می‌گردد. این جایزه که در سال ۱۹۷۹ از سوی جی آ. پریتزکر  پایه گذاشته شده و توسط خانواده پریتزکر مدیریت می‌شود، برترین جایزه معماری در جهان بشمار می‌آید.
این جایزه از حیث اهمیت جایزه ی نوبل معماری لقب دارد و به برندهٌ این جایزه صدهزار دلار آمریکا داده می شود.
جایزه  امسال از جهاتی قابل تعمل بود که بد ندیدم با اندکی تاخیر آنها را ذکر کنم.

برندگان امسال کازیمو سجیما و ریو نیشیزاوا از شرکت –SANAA
استیون هال ، سانتیاگو کالاتراوا و آدریان اسمیت به عنوان برنده ی امسال پریتزکر پیش بینی می شدند با این حال این شرکا برنده خوشبخت امسال لقب گرفتند. این اولین باری ایت که جایزه پریتزکر به طور مشترک به یک زن و یک مرد اهدا می شود. سجیمای پنجاه و پنج ساله دومین زنی است که بعد از زاحا حدید این جایزه ی پر افتخار را کسب کرده و نیشیزاوا نیز جوان ترین فردی ایست که این جایزیه را کسب کرده است.
از نکات جالب دیگر جایزه امسال به گفته ی توماس جی . پریتزکر ، رییس بنیاد هیات ، امسال برای سومین بار در تاریخ پریتزکر ، این جایزه به طور مشترک به دو معمار تعلق گرفته است. پیش از این در سال ۱۹۸۶ برای نخستین بار اسکار نیومایر و گوردن بانشفت و برای دومین بار در سال ۲۰۰۱ ژاک هرزوگ و پیر دو مرون ، به طور مشترک برنده ی پریتزکر اعلام شدند. علاوه بر این بعد از گنزوتانگه، فومیهیکو ماکی و تادائو آندو، سجیما و نیشیزاوا از شرکت ساناا پریتزکر را از آن ژاپنی ها کرده است.
از جمله مهم ترین آثار این دو معمار ژاپنی می توان به طراحی موزه “او” در ناگانو و موزه هنر های معاصر کانازاوا در ژاپن ،پاویون شیشه ای موزه هنر تولدو در اوهایوی آمریکا ، ساختمان تئاتر و مرکز فرهنگی شهر آلمر هلند،ساختمان جدید موزه هنر های معاصر نیویورک و ساختمان مرکز آموزش موسسه ساعت سازی رولکس در زوریخ سوئیس اشاره کرد.
بخش عمده ی شهرت آن ها مربوط به بنای « موزه ی جدید هنر های معاصر » در شهر نیویورک است. سجیما می گوید : « من به دنبال یک معماری باز هستم ؛ همان چیزی که نسل جدید معماری به آن احتیاج دارد. » به عقیده ی سجیما ، آن ها همواره به دنبال خلق معماری بودند که مردم به استفاده از آن علاقه مند باشند. این دقیقا امتیازی است که هیأت داوران پریتزکر به واسطه ی آن ساناا را برگزیدند. « آن ها کیفیات ضروری معماری را می جویند و به دنبال کیفیات فضای پیوسته هستند : سبکی ، شفافیت و جسمانیت . » ساختمان کریستین دیور در توکیو ، پاویلیون شیشه ای در موزه ی هنرهای تولدو و ساختمان انستیتوی تکنولوژی فدرال سوییس از جمله آثار این دو معمار ژاپنی است که هیأت داوران پریتزکر به آن ها اشاره کرد.
اعضای هیأت ژوری امسال شامل: پیتر پالومبو ، آلخاندرو آراونا ، رلف فلباوم ، کارلوس خیمنز ، رنزو پیانو ، کارن اشتین ، مارتا تورن و یوهانی پالاسما ، بودند که برخی نیز از برندگان گذشته جایزه پر افتخار بودند.
بخشی از برندگان گذشته را هم می توانیم ببینیم:: 
سال ۱۹۷۹: فیلیپ جانسون (Philip Johnson) از ایالات متحده
 سال ۱۹۸۰: لوئیس باراگان (Luis Barragan) از مکزیک
 سال ۱۹۸۱: جیمز استرلینگ (James Stirling) از انگلستان
 سال ۱۹۸۲: کوین روشه (Kevin Roche) از ایالات متحده
 سال ۱۹۸۳: یو مینگ پی (Ieoh Ming Pei) از ایالات متحده
 سال ۱۹۸۴: ریچارد مه­یر (Richard Meier) از ایالات متحده 
سال ۱۹۸۵: هانس هولاین (Hans Hollein) از استرالیا
سال ۱۹۸۶: گاتفرید بوهم (Gottfried Boehm) از آلمان
 سال ۱۹۸۷: کنزو تانگه (Kenzo Tange) از ژاپن
 سال ۱۹۸۸: گوردن بون­شافت (Gordon Bunshaft) از ایالات متحده و اسکار نیمه­یر (Oscar Niemeyer) از برزیل
 سال ۱۹۸۹: فرانک گری (Frank O. Gehry) از ایالات متحده
۱۲٫ سال ۱۹۹۰: آلدو روسی (Aldo Rossi) از ایتالیا
سال ۱۹۹۱: رابرت ونتوری (Robert Venturi) از ایالات متحده 
سال ۱۹۹۲: آلوارو سیزا (Alvaro Siza) از پرتغال
 سال ۱۹۹۳: فومیهیکو ماکی (Fumihiko Maki) از ژاپن
سال ۱۹۹۴: کریستین دو پورتزامپارک (Christian de Portzamparc) از فرانسه
 سال ۱۹۹۵: تادائو آندو (Tadao Ando) از ژاپن
 سال ۱۹۹۶: رافائل مونئو (Rafael Moneo) از اسپانیا
 سال ۱۹۹۷: سور فهن (Sverre Fehn) از نروژ
 سال ۱۹۹۸: رنزو پیانو (Renzo Piano) از ایتالیا 
سال ۱۹۹۹: سر نورمن فاستر (Sir Norman Foster) از انگلستان
سال ۲۰۰۰: رم کولهاس (Rem Koolhaas) از هلند
 سال ۲۰۰۱: ژاک هرزوگ (Jacques Herzog) و پی­یر دمورن (Pierre de Meuron) از سوئیس
سال ۲۰۰۲: گلن مورکات (Glenn Murcutt) از استرالیا
سال ۲۰۰۳: یورن اتزن (Jørn Utzon) از دانمارک
 سال ۲۰۰۴: زاها حدید (Zaha Hadid) از انگلستان
 سال ۲۰۰۵: تام مین (Thomas Mayne) از آمریکا
از برزیل سال ۲۰۰۶: پائولو مندز دا روشا 
از بریتانی سال ۲۰۰۷ ریچارد راجرز
ازفرانسه سال ۲۰۰۸ ژان نوول
از سویس سال ۲۰۰۹ پیتر زامتور
محل برگزاری این مراسم به طور معمول از بین مکان های تاریخی و برجسته در آسیا ، اروپا ، آمریکای شمالی و جنوبی انتخاب می شود ؛ انتخاب محل برگزاری اغلب ارتباط مستقیمی با مکان برگزاری مراسم و برنده ی جایزه ندارد. تا کنون ایالات متحده ی آمریکا برای شانزده بار، کشورهای اروپایی برای نه بار و اورشلیم، استامبول ، ژاپن ، مکزیک نیز هر کدام برای یک بار شاهد برگزاری مراسم بوده اند، مراسم رسمی اهدای جایزه ی پریتزکر امسال هــفـــدهم ماه می در الیس آیلند نیویورک برگزار خواهد شد .
حال این معماران خوشبخت در کنار نام هایی جون فرانک گری ، رم کولهاس و رنزو پیانو قرار گرفت و در حال حاضر خوشحال ترین و خوشبخت ترین معماران جهان هستند.

معرفی مختصری بر اثار کازیمو سجیما و ریو نیشیزاوا – SANAAکازویو سجیمامتولد  ۱۹۵۶ ، ایباراکی ، ژاپن  -  M.A  معماری ، ۱۹۸۱ ، دانشکده ی زنان ژاپن.
ریو نیشیزاوامتولد  ۱۹۶۶ ،کاناگاوا، ژاپن  -  M.A  معماری ، ۱۹۹۰ ، دانشکده ی ملی یوکوهاما.
سجیما در سال ۱۹۸۱ به دفتر معماری تویو ایتو پیوست ، در ۱۹۸۷ دفتر « کازیو سجیما و شرکا » را تأسیس کرد و نیشیزاوا به او پیوست . ۱۹۹۵ هر دو SANAA  را بنیان نهادند و در ۱۹۷۷ دفتر معماری « ریو نیشیزاوا » گشایش یافت . از سال  ۲۰۰۱ ، سجیما به تدریس در دانشکده ی کیو در توکیو پرداخت و نیشیزاوا با سمت استادیار ، در دانشکده ی ملی یوکوهاما مشغول به فعالیت اکادمیک گردید.
بیش از پانزده سال است که کازویو سجیما و ریو نیشیزاوا ، تحت عنوان SANAA شراکت و همکاری دارند . همکاری این دو به گونه ای است که نمی توان مسئولیت جنبه ی خاصی از پروژه را به یکی نسبت داد : هر طرح ، نتیجه ی غایی تلاقی ذهن هردوست.
اغلب پروژه های سجیما و نیشیزاوا در ژاپن واقع اند ؛ با این حال آثاری نیز در آلمان ، انگلستان ، اسپانیا ، فرانسه ، هلند و آمریکا – تحت نام حرفه ای SANAA – طراحی و اجرا کرده اند .
در سال ۲۰۰۴ ، این دو آغاز به ساخت نخستین پروژه ی خود در اوهایو ی آمریکا کردند : پاویلیون شیشه ای برای موزه ی هنرهای تولدو  ( Toledo ) . این بنا پس از اتمام  مبدل به گالری برای آثار هنری ساخته شده از شیشه شد .
حین ساخت پاویلیون موزه ی هنر ، در سال ۲۰۰۵ ، SANAA پروژه ی موزه ی  جدید شهر نیویورک را آغاز و در ۲۰۰۷ به اتمام رساند. این ساختمان توده ای است مجسمه وار از جعبه هایی پویا که حول هسته ی فولادی و مرکزی  بنا ، از محور خارج شده اند . هیأت داوران پریتزکر ، از این پروژه در کنار  موزه ی O در ناگانو  و  موزه ی هنرهای معاصر قرن بیست و یکم در کانازاوا  یاد کرد.
تئاتر دو کونستلاین ، مرکز فرهنگی آلمر در هلند ، مرکز آموزشی رولکس در لوزان سوییس ، از دیگر آثار این دو معمار ژاپنی هستند . بنای مدرسه ی مدیریت و طراحی زولورین در اِسن آلمان ؛ یک مکعب غول پیکر ( حدود ۲۲۵ فوت در هر راستا ) است که بازشوها و پنجره های آن در چهار اندازه ی گوناگون آرایش یافته اند.
پاویلیون سرپنتین در لندن ، نخستین طرح اجرا شده ی SANAA در بریتانیا و نهمین پاویلیون از مجموعه ی پاویولون های بنا شده برای گالری سرپنتین است . این پاویلیون سال گذشته به مدت نه ماه در هاید پارک لندن برجا بود.
در فرانسه نیز ، SANAA  ساخت شاخه ی موزه ی لوور در لنز ( Lens ) ، به مساحت سیصد هزار فوت مربع را به عهده دارد. در والنسیای اسپانیا ،این گروه قسمت الحاقی انستیتوی هنر مدرن IVAM را طراحی کرده که البته هنوز به مرحله ی اجرا نرسیده است. در طرح SANAA برای این مجموعه ، ساختمان های موجود ( گالری ها ) ، بواسطه ی پوسته ی شفافی که آن ها را پوشش می دهد ، تجربه ی تازه ای را در زمینه فضاهای عمومی درونی / بیرونی خلق خواهد کرد . پوسته ی مذکور ، پوسته ای سبک وزن ، فلزی و روزنه دار است که به عبور نور ، باد و حتی باران از بیرون به درون کمک خواهد کرد.
مهم ترین عامل در نظر سجیما و نیشیزاوا ،  رابطه ی ساختمان و بستر آن است . این دو، ساختمان را به « کوهستانی در منظر » می نامند و معتقدند ارتباط طبیعی و معنادارا بنا با محیط اطرافش ، هیچ گاه نباید قطع شود . ساختمان هایی که سجیما و نیشیزاوا بنا کرده اند ، به طور فریبنده ای ساده اند. این دو کیفیات ضروری معماری را می جویند و برای خلق سنتزی آگاهانه و هوشیارانه به دنبال کیفیات فضای پیوسته هستند : سبکی ، شفافیت و جسمانیت .
گرچه این دو تاکنون رساله ای تئوریک منتشر نکرده اند ، اما معمارانی هستند اندیشه طلب که آثارشان مبتنی بر پژوهش هایی دقیق و کانسپت هایی قوی و آشکارا تعریف شده محقق می گردد. در همین راستا سجیما به عنوان رئیس دوسالانه ی معماری ونیز در سال ۲۰۱۰ انتخاب شده است.
SANAAَ  در طول فعالیت خود موفق به اخذ جوایز متعددی از جمله جایزه ی انستیتوی معماری ژاپن ، جایزه ی معماری اریک سلینگ ، جایزه ی معماری سالزبورگ و جایزه ی شیرطلایی دوسالانه ی معماری بین المللی ونیز ، شده است.
ان چه پی می اید شرحی است مختصر بر پروژه هایی که تا کنون این دفتر طراحی و اجرا کرده است:

موزه ی  O – ناگانو ، ژاپنساخت موزه ی اوگاساوار ،از نخستین پروژه های مشترک سجیما و نیشیزاوا ، سال ۱۹۹۵ آغاز و در سال ۱۹۹۹ به پایان رسید . سایت مجموعه در حاشیه ی کوهستانی جدا افتاده قرار گرفته و به دلیل وجود بقایای  قلعه ای قدیمی مربوط به قرون ۱۴ و ۱۵ ، حائز اهمیت است . فرم ساختمان تابعی از منحنی های تراز سایت بوده و برای قرار گرفتن بقایای قلعه ی قدیمی در معرض دید ، مقداری از زمین بالاتر قرار گرفته است ؛ بدین ترتیب مشکلات ناشی از دفع رطوبت زمین نیز به حدأقل رسیده است . در ورودی میدان شکل بنا ، یک رمپ قرار دارد که منتهی به لابی بزرگ مجموعه می شود . بازشوی وسیع موجود در لابی نیز بقایای قلعه ی قدیمی را قاب می کند . غرفه های نمایشی و فضاهای خدماتی به موازات لابی تعریف شده اند.

تئاتر آلمر « دو کانستلاین » – آلمر ، هلنددر سال ۱۹۹۸ ، SANAA  برای طراحی تئاتر و مرکز فرهنگی شهر آلمر ( برای هنرمندان آماتور و حرفه ای ) برگزیده شد .  سایت این بنا در شهر آلمر ، روی دریاچه ی غرب آمستردام واقع شده است .  طراحی این پروژه تحت نظر OMA  انجام شد و در ۲۰۰۷ به اتمام رسید.

موزه ی هنرهای معاصر قرن بیست و یکم کانازاوا – کانازاوا ، ایشی کاوا ، ژاپناین ساختمان مدور – که در شهر تاریخی کانازاوا در شمال ژاپن قرار دارد – تمام شیشه ای و از هر سو قابل رویت است . چندین فضای نمایشگاهی مرکزی با تناسبات  محتلف در مرکز این ساختمان قرار گرفته و اطراف آن با عملکردهای خدماتی چون کتابخانه ، ورک شاپ هایی برای کودکان و اتاق کنفرانس احاطه شده ؛ همچنین فضای داخلی جداره ی شیشه ای ، امکان حرکت اطراف مجموعه را فراهم کرده است. چهار حیاط مرکزی با جداره ی شیشه ای نیز نور مورد نیاز فضاهای داخلی را تأمین می کند. این پروژه از سال ۱۹۹۹ آغاز و در ۲۰۰۴ به پایان رسید.

ترمینال نائوشیما – نائوشیما ، کاگاوا ، ژاپنساخت ترمینال کوچک نائوشیما در جزیره ی کوچکی بر روی دریای اینلند ژاپن ، در سال ۲۰۰۶ به پایان رسید . سقف وسیع این ترمینال با مساحت تقریبی سی و نه هزار متر مربع ، محدوده ی وسیعی از سایت – از جمله فضاهای عملکردی ، جایگاه مستقبلین ، فضای انتظار ، کافه ، هال و … – را پوشش می دهد .

ساختمان کریستین دیور ، اوموتساندو  - توکیو ، ژاپنساختمان کریستین دیور در خیابان اوموتساندو ی توکیو ، شامل چهار طبقه تک منظوره و یک طبقه ی چند عملکردی است . حداکثر ارتفاع مجاز برای احداث این بنا ۱۰۰ فوت بوده ، بنابراین ارتفاع ساختمان را تا بالاترین تراز پیش برده و فضا ها را به صورت افقی در ارتفاع تقسیم کردند . صفحات اکرلیک نیمه شفاف استفاده شده در این بنا ، موجب شده اند تا ساختمان در منظر شهری شب هنگام مانند جواهری به نظر برسد.

پاویلیون موزه ی تــُــلِــدو – تـــُـــــلِــــدو ، اوهایوپروژه ی پاویلیون الحاقی موزه ی هند تـُـــلـِـــدو ، در سال ۲۰۰۱ آغاز و در سال ۲۰۰۶ پایان یافت. این طرح به منظور خلق فضایی برای قرارگیری آثار هنری شیشه ای طراحی شده و بدین منظور جداره های خارجی آن نیز از شیشه های منحنی تشکیل شده اند که به شفافیت کمک می کند .  پلان پاویلیون ، در یک سطح و مبتنی بر شبکه ای از مستطیل های شیشه ای به هم پیوسته طراحی شده است . در این جا نیز حیاط های مرکزی – مانند موزه ی هنرهای معاصر قرن بیست و یکم کانازاوا –  تعبیه شده است.
مرکز آموزشی رولکس ، EPFL  ( مدرسه ی پلی تکنیک فدرال لوزان )   - لوزان ، سوییسساخت مرکز رولکس ، با فضاهایی برای کتابخانه ، مرکز مطالعات زبان ، دفاتر اداری ، کافه تریا ، رستوران و لابی از سال ۲۰۰۵ آغاز شد . سقف و کف بنا فرمی مواج دارند ، ورودی از چهار سمت قابل دسترس است و هفت حیاط مرکزی با اشکال و تناسبات مختلف نیز در مجموعه تعبیه شده است. این پروژه در سال ۲۰۰۹ به پایان رسید .

گاه شناسی پروژه های  SANAA1996خانه ی  S - اوکایاما ، ژاپن
۱۹۹۷خانه ی K - هیتاچی ، ایباراکی ، ژاپن
خانه ی M  - توکیو ، ژاپن
خانه ی N   -  توکیو ، ژاپن
۱۹۹۸کافه پارک -  کوگا ، ایباراکی ، ژاپن
۱۹۹۹موزه ی O  - ایدا ، ناگانو ، ژاپن
۲۰۰۰مرکز مراقبت های روزانه  -  یوکوهاما ، کاناگاوا ، ژاپن
پاویلیون ژاپنی « شهر دختران »  برای هفتمین نمایشگاه بین المللی دوسالانه ی ونیز – ونیز ، ایتالیا
سالن زیبایی پرادا  - ایستان – توکیو ، ژاپن
۲۰۰۱سالن زیبایی پرادا – لی گاردن ، هنگ کنگ
کافه گاردن – هفتمین دو سالانه ی بین الملل ، استامبول ، ترکیه
۲۰۰۲ساختمان کریستین دیور – اوتوساندو ، توکیو ، ژاپن
۲۰۰۴موزه ی هنرهای معاصر قرن بیست و یک – کانازاوا ، ایشی کاوا ، ژاپن
۲۰۰۶مدرسه ی مدیریت و طراحی زولورین – اسن ، آلمان
پاویلیون شیشه ، موزه ی هنر تــُـــلــِــدو –  تــُـــلـِـــدو ، اولیو
ترمینال نائوشیما– نائوشیما ، کاگاوا ، ژاپن
کمپ نوواریس – باسل ، سوییس
۲۰۰۷موزه ی جدید هنرهای معاصر – نیویورک ، نیویورک
تئاتر و مرکز فرهنگی دو کونستالاین – آلمر ، هلند
۲۰۰۹طراحی داخلی مغازه ی درک لام  - نیویورک ، نیویورک
پاویلیون گالری سرپنتین – لندن ، انگلستان
مرکز آموزشی رولکس ، EPFL – مدرسه ی پلی تکنین فدرال لوزان ، سوییس

مدل مدال های پریتزکر
Front of medal: Download a high-resolution EPS or low-resolution GIF
Back of medal: Download a high-resolution EPS or low-resolution GIF
منابع:
اتودد - ویکی پدیا – انجمن مهندسی ایران – پریتزکر – سایت شخصی کازیمو سجیما و سایت شخصی ریو نیشیزاوا – سایت شرکت ساناا – زروان و …